Täze agzy antikoagulyant hökmünde rivaroxaban wenoz tromboemboliki keseliň öňüni almakda we bejermekde we walwul däl atrial fibrilýasiýada insultyň öňüni almakda giňden ulanylýar.“Rivaroxaban” -ny has ýerlikli ulanmak üçin iň azyndan şu 3 nokady bilmeli.
I. Rivaroksaban bilen beýleki agyzdan çykýan antikoagulantlaryň arasyndaky tapawut Häzirki wagtda köplenç ulanylýan agyz antikoagulyantlaryna warfarin, dabigatran, rivaroksaban we ş.m. degişlidir.Olaryň arasynda dabigatran we rivaroksaban täze agyz antikoagulyantlary (NOAC) diýilýär.Warfarin, esasan, koagulýasiýa faktorlarynyň II (protrombin), VII, IX we X. sintezini saklap, antikoagulyant täsirini edýär. Warfarin sintezlenen koagulýasiýa faktorlaryna täsir etmeýär we şonuň üçin haýal herekete başlaýar.Dabigatran, esasan trombiniň (protrombin IIa) işjeňliginiň göni gadagan edilmegi arkaly antikoagulyant täsir edýär.Rivaroxaban, esasan, koagulýasiýa faktorynyň işjeňligini saklamak arkaly, antikoagulyant täsir etmek üçin trombiniň (koagulýasiýa faktory IIa) önümçiligini azaltmak arkaly, eýýäm öndürilen trombiniň işine täsir etmeýär we şonuň üçin fiziologiki gemostaz işine az täsir edýär.
2. Riwaroksaban damar endoteliniň şikeslenmeginiň, gan aýlanyşynyň haýal bolmagy, ganyň aşa ýokary bolmagy we beýleki faktorlar trombozyň döremegine sebäp bolup biler.Käbir ortopediki hassalarda böwrek ýa-da dyz çalyşmak operasiýasy örän üstünlikli bolýar, ýöne operasiýadan birnäçe gün soň düşeginden çykanda birden ölýärler.Munuň sebäbi, hassanyň operasiýadan soň çuňňur damar trombozyny döredendigi we bölünen trombyň öýken emboliýasy sebäpli ölendigi üçindir.Rivaroxaban, wena trombozynyň (VTE) öňüni almak üçin böwrek ýa-da dyz çalyşmak operasiýasyny geçirýän uly ýaşly hassalarda ulanmak üçin tassyklandy;ulularda çuň damar trombozyny (DVT) bejermek üçin, ýiti DVT-den soň DVT gaýtalanma we öýken emboliýasy (PE) töwekgelçiligini azaltmak üçin.Atrial fibrilýasiýa, 75 ýaşdan uly adamlarda 10% -e çenli ýaýran umumy ýürek aritmi.Atrial fibrilýasiýa bilen kesellän näsaglarda ganyň atriýada durgunlaşmagy we insultlara sebäp bolup bilýän gan damarlary döremek meýli bar.Rivaroxaban, insult we ulgamlaýyn emboliýa howpuny azaltmak üçin walwul däl atrial fibrilýasiýa bilen uly ýaşly hassalar üçin tassyklandy we maslahat berildi.Riwaroksabanyň täsiri warfariniňkiden pes däl, intrakranial gan akma hadysasy warfariniňkiden pesdir, antikoagulýasiýa intensiwligine yzygiderli gözegçilik etmek we ş.m.
3. Riwaroksabanyň antikoagulyant täsirini öňünden aýdyp bolýar, giň bejeriş penjiresi bar, köp dozadan soň ýygnanmaýar we neşe we iýmit bilen az täsirleşýär, şonuň üçin yzygiderli koagulýasiýa gözegçiligi zerur däl.Artykmaç dozada güman edilýän, çynlakaý gan akma hadysalary, gyssagly operasiýa, tromboemboliki hadysalaryň ýüze çykmagy ýa-da nädogry ýerine ýetirilmegi, protrombiniň wagtyny kesgitlemek ýa-da faktorlara garşy Xa işjeňligini kesgitlemek ýaly aýratyn ýagdaýlarda zerurdyr.Maslahat: “Rivaroxaban” esasan daşaýjy belok P-glikoproteiniň (P-gp) substraty bolan CYP3A4 bilen metabolizlenýär.Şonuň üçin rivaroksaban itrakonazol, Worikonazol we posakonazol bilen bilelikde ulanylmaly däldir.